Herkomst van de Friese familie Norder

De Friese familie Norder stamt af van Frans Johannes uit Makkum. Zijn zoon Johannes Fransen heeft de achternaam Norder in 1811 aangenomen in Sexbierum. De naam is voortgezet door vier zonen: Frans (1812-1871), Hidde (1817-1880), Klaas (1823-1861) en Andries (1833-1913). Deze vier zonen zijn de stamvaders van de vier takken in de Friese familie Norder.

Ik spreek met opzet over de Friese familie Norder omdat er in Groningen en Drenthe ook een grote familie Norder is. De band met die familie is tot nu toe niet aangetoond. Frans Johannes trouwde in 1777 in Makkum en had op dat moment nog geen achternaam. Hij is niet in Makkum geboren. Het is niet bekend waar hij vandaan is gekomen. Het zou kunnen dat hij uit Duitsland of uit Scandinavië afkomstig was. Makkum was een havenplaatsje en had daardoor wel contacten met die landen. In beide landen komt de naam voor, evenals in Noord-Amerika.

De meeste van de Amerikaanse Norders horen niet bij de Friese familie. Alleen Johannes Klazes Norder (geboren in 1854) emigreerde in 1904 naar South Dakota met zijn grote gezin. Er zijn dus wel Norders in de Verenigde Staten die tot onze familie behoren, maar er zijn ook veel Norders geëmigreerd vanuit Scandinavië, Duitsland en Zwitserland.

Dit is een foto van Maartje, Aukje Hiemstra, Johannes Norder, Wytse en Antje, de familie die in 1904 emigreerde naar South Dakota.

Meer foto's over de familie Norder kunt u inzien via de hyperlinks in de zijbalk.

Familienieuws

Sinds de verschijning van het boek  hebben de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden in de familie.
Hebt u nieuws dat hier vermeld mag worden, meld het dan via het contactformulier.
N.B. In verband met privacy zijn van levende personen geen data, plaatsen en andere details vermeld. Ook staat hier geen informatie waarvoor geen toestemming is gegeven.

2021
Schelte van der Molen, weduwnaar van Annie Norder, is overleden op 2 oktober 2021 in Franeker, 95 jaar oud (pag. 40).   
Marijke Norder-Sieperda is overleden op 17 oktober 2021 in Balk, 85 jaar oud (pag. 64). 
Gé Norder-Veenstra is overleden op 31 oktober 2021 in Nunspeet, 92 jaar oud (pag. 59).  

2020
Antje (Annie) van der Molen-Norder is overleden op 15 februari 2020 in Franeker, 90 jaar oud (pag. 40).
Klaas Norder is overleden op 21 mei 2020 in Leeuwarden, 79 jaar oud (pag. 101).
Liskje Nammensma-Norder is overleden op 26 juni 2020 in Sexbierum, 82 jaar oud (pag. 100). 

2019
Pieter Nammensma, echtgenoot van Liskje Norder, is overleden op 1 maart 2019 in Sexbierum, 87 jaar oud (pag. 100).
Jellie Visser-Norder is overleden op 24 april 2019 in Zoetermeer, 90 jaar oud (pag 107).
Thea Norder-Sikkema is overleden op 30 mei 2019 in Franeker, 76 jaar oud (pag. 66).

2018
Dirkje Norder-Nauta is overleden op 10 februari 2018 in Leeuwarden, 73 jaar oud (pagina 101).
Trijntje Palma-Norder is overleden op 17 februari 2018 in Harlingen, 96 jaar oud (pagina 106).
Rein Visser is overleden op 22 april 2018 in Zoetermeer, 90 jaar oud (pagina 107).
Marlotte Norder heeft een zoon gekregen: Anthony Benyamin Ynze (Aby) Norder (pagina 48).
Pietje Wijbrandi-Norder is overleden op 3 september 2018 in Bolsward, 92 jaar oud (pagina 89).

2017
Johannes (John) Norder is overleden op 21 augustus 2017 in Australia, 78 jaar oud (pagina 100).

2016
Leny Norder-Prins is overleden op 16 januari 2016 in Zoetermeer, 87 jaar oud (pagina 48).
Jason Norder en Amy Elizabeth Van Lambaart kregen een zoon Jack Luke (pagina 47).
Jantje Postma-Norder is overleden op 14 april 2016 in Den Haag, 92 jaar oud (pagina 93).
Betty Ruth Norder-Palma is overleden op 20 november 2016 in Grandville, Michigan (USA), 91 jaar oud (pagina 76).
Hein Faber, weduwnaar van Geeske Faber-Bonsma is overleden op 30 december 2016 in Hoorn, 95 jaar oud (pagina 90).

2015
Melle Norder is overleden op 8 februari 2015 in St. Catharines, Ontario (Canada), 70 jaar oud (pagina  33).
Jason Norder trouwde met Amy Elizabeth Van Lambaart (pagina 47).
Klaas Norder is overleden op 21 oktober 2015 in Drachten, 84 jaar oud (pagina 40).  
Hannie Pasma-Norder is overleden op 29 december 2015 in Heiloo, 88 jaar oud (pagina 94).

2014  
Ruth Ellen Norder-Layle is overleden op 7 juni 2014 in Michigan (USA), 96 jaar oud (pagina 80).
Cornelis (Kees) Pasma is overleden op 20 juli 2014 in Heiloo, 94 jaar oud (pagina 94).

Frans Norder (1878-1929), schipper te Sexbierum

Frans Norder (rechts) op zijn schip,
klik erop voor een vergroting

In het boek over de familie Norder is te lezen dat Frans Norder (1878-1929) een tijd lang als schipper te Sexbierum gewerkt heeft. Over die periode kreeg ik een interessant berichtje uit de Leeuwarder Courant van 9 januari 1913. Uit het artikel blijkt dat hij een schippersknecht had die niet te vertrouwen was. 

De oudste voorvader Frans Johannes

Frans Johannes (nog zonder achternaam) en Tjeerdje Klazes trouwden in 1777. Van Frans is niet bekend waar hij vandaan kwam, Tjeerdje was geboren in Makkum.
Frans Johannes komt in 1778 voor het eerst voor in de speciekohieren van Makkum. Hij woonde samen met zijn vrouw op nummer 242 in een rijtjeshuis van vijf. Dit maken we op uit het feit dat er vijf schoorstenen onder hetzelfde nummer vallen. Een van de andere huizen werd bewoond door zijn schoonmoeder, de weduwe van Claas Ales. In die tijd betaalde men belasting voor de vijf speciën, namelijk voor een of meer schoorstenen, voor de personen (hoofden of halfhoofden), voor koeien, rieren, paarden en bezaaide landerijen. In deze belastingkohieren kunnen we vaak informatie vinden over het leven van onze voorvaderen tussen 1748 en 1805. We kunnen afleiden dat Frans Johannes niet erg welgesteld was. Frans betaalde jarenlang zes gulden belasting voor één schoorsteen en voor twee halfhoofden. De belasting voor halfhoofden was voor mensen die minder dan 600 gulden bezit hadden. Er moest betaald worden voor de gezinsleden van 12 jaar en ouder.

De Amerikaanse tak

Er zijn diverse leden van de Friese familie Norder naar Amerika geëmigreerd. Ik ben al lang op Internet aan het zoeken naar hun gegevens, heb zo nu en dan wel eens contact met iemand die mij mondjesmaat van informatie voorziet. Ancestry.com en genealogy.org bieden veel betaalde content. Kortom het schiet niet erg op. Nu kreeg ik ineens de tip om binnen Familysearch.org naar de pilot site te gaan. Nou, dat is een aanrader zeg: een hele avond surfen door census records, births en marriages van allerlei staten en soms ook nog met afbeeldingen erbij. Een Fundgrube. Je komt er door vanaf de beginpagina van Familysearch te klikken op See prototype for searching millions of records.
Je kunt op de site eerst klikken in welk werelddeel je wilt zoeken: de meeste collecties zijn uit Noord Amerika of uit Europa. Een veelbelovend initiatief.

De Amerikaanse tak deel twee

Ook al had ik al heel wat gegevens via de website Familysearch gevonden: de gegevens over de Amerikaanse tak waren nog lang niet compleet. Net als in Nederland wordt de privacy van levende personen goed beschermd en krijg je daarom die gegevens niet gemakkelijk te pakken. Via een Amerikaanse nieuwsgroep is het me gelukt om contact te leggen met de Norders in de Verenigde Staten die tot onze familie behoren. Ik had al langer begrepen dat zij wel belangstelling hebben voor familiegeschiedenis. Het blijkt dat er in Amerika zelfs al een boek verschenen is over de Norders die afstammen van Johannes (John) Norder en Aukje (Agnes) Hiemstra. De gegevens zijn verzameld en gepubliceerd door John en Sue Norder. Van hen ontving ik een foto van de familie Norder die waarschijnlijk in april 1903 genomen is. In mei 1903 emigreerden de 16 jarige zoon Rein en de 23 jarige zoon Klaas. Jelle was toen al vijf jaar in Amerika. Waarschijnlijk is de emigratie van nog twee zonen de aanleiding geweest om deze foto te laten nemen.

 
Achter Rein, 
Johannes Norder, Klaas, 

midden Peter, Aukje Hiemstra, Anne en 

voor Wytse en Maartje (april 1903 in Sexbierum)

Maartje Norder en Abraham Wijma

In de stamboom van de familie Norder komt een echtscheiding voor in de negentiende eeuw. Dat was heel uitzonderlijk in die tijd. Hoe zou dat gegaan zijn, vraag je je dan af. In het gemeentearchief Menaldumadeel vond ik enige informatie waardoor het allemaal nog raadselachtiger wordt. Maartje Norder en Abraham Wijma zijn getrouwd in 1877. Abraham en Maartje woonden tot 1880 samen in Beetgum. Op 25 juli 1880 vertrok Maartje samen met haar dochter Maartje naar Sexbierum. Ze trok weer in bij haar moeder. Abraham vertrok op 10 februari 1882 naar Hoorn naar het Huis van Correctie.
Het paar was al lang uit elkaar op het moment dat de echtscheiding uitgesproken werd. In het Digitaal Archief Leeuwarder Courant vond ik nadere informatie over de echtscheiding.
Op 24 september 1890 werd Abraham opgeroepen om op 4 december 1890 te verschijnen voor de rechtbank omdat Maartje een verzoek tot echtscheiding had ingediend. Zijn verblijfplaats was onbekend. Hij kwam niet opdagen. Daarna werd hij gedagvaard om op 2 april 1891 te verschijnen om de ontbinding van zijn huwelijk te horen eisen op grond van kwaadwillige verlating. De echtscheiding werd uitgesproken bij vonnis van de arrondissementsrechtbank te Leeuwarden d.d. 9 april 1891. De krantenartikelen zijn in te zien op mijn fotopagina met documenten betreffende de familie Norder.